Hans Brinker en de zilveren schaatsen (1970)

Bij de naam Hans Brinker wordt meestal gedacht aan het dappere jongetje dat zijn vinger in de dijk stak toen hij er een gat in ontdekte en daarmee een dijkdoorbraak voorkwam. Deze uitleg klopt maar ten dele, omdat de jongen uit het verhaal geen naam heeft. De naam Hans Brinker is afkomstig uit het gelijknamige boek dat in 1865 werd gepubliceerd. Het was geschreven door de Amerikaanse schrijfster Mary Mapes Dodge. Zij had Nederland nooit bezocht maar was door enkele geschiedenisboeken geïntereseerd geraakt in het land achter de dijken. Het verhaal gaat over een 15-jarige jongen uit het plaatsje Broek.

Zijn vader is na een val zijn geheugen kwijtgeraakt, tot groot verdriet van zijn moeder. Hans wil graag een lokale schaatswedstrijd winnen om met de hoofdprijs, een paar zilveren schaatsen, de beroemde chirurg dr. Broekman te kunnen betalen om zijn zieke vader te genezen. In het boek wordt ook het verhaal verteld van het zoontje van de sluiswachter die het gat in de dijk ontdekt en zijn vinger er in steekt om een dijkdoorbraak te voorkomen. Deze legende, ook bekend als ‘De held van Haarlem’ komt al voor in publicaties uit 1850, en in de loop der jaren werd het naamloze jongetje steeds vaker Hans Brinker genoemd.

Het boek van Mary Mapes Dodge werd in Engelssprekende landen een groot succes en staat daar tegenwoordig bekend als een kinderklassieker. Hoewel er al in 1867 een Nederlandse editie van verscheen is het verhaal hier nooit populair geworden en is Hans Brinker uitgegroeid tot import-folkore. Speciaal voor toeristen staan er beelden van het jongetje in Harlingen, Spaarndam en Madurodam. Na verfilmingen in 1958 en 1962 werd eind jaren ’60 een musicalversie opgezet waarvoor opnamen zouden worden gemaakt in Nederland. Op zoek naar geschikte locaties ontdekte de producent al snel dat Broek (in Waterland) er niet meer uitzag als in de 19e eeuw.

Dat hoorde G.F. Kooijman, directeur van de Friese VVV. Hij nodigde de filmmaatschappij uit om in Friesland te filmen, een mooie promotie voor de provincie. Hier waren nog authentieke locaties, maar de doorslag gaf de aanwezigheid van de Thialf ijsbaan in Heerenveen. Tussen 20 januari en 11 februari 1969 werden hier alle scènes op het ijs opgenomen, waar onder andere de Lemsterpoort in Sloten was nagebouwd. Ook in Sloten zelf werd gefilmd, net als in Oudega, op de markt in Workum en op het Begijnhof in Amsterdam. Er werden binnenopnamen gemaakt in Huize Boschoord, een landhuis met een 19de eeuws interieur in St. Nicolaasga.

Het toeval wil dat in deze scène Sinterklaas op bezoek komt. Omdat het in Nederland niet gesneeuwd had werd er ook in Noorwegen gefilmd. De overige scènes werden in een studio in Hamburg opgenomen. Diverse bekende Nederlanders speelden een kleine gastrol en inwoners van de Friese stadjes mochten figureren. Uiteindelijk was er van promotie voor Friesland weinig sprake: omdat het verhaal zich in de buurt van Amsterdam afspeelt wordt de provincie nergens in de film genoemd.
 
 

Gerelateerd TV-sentiment

Hans Brinker or the Silver Skates (DVD)

Uitgever: Digimode Entertainment Speelduur: 102 minuten Extra: Geen Beschrijving De kinderklassieker ’Hans Brinker of de zilveren… Lees meer

Publicatiedatum: 9 juni 2011
Laatste aanvulling: 8 mei 2015

© NBC/MMM Production/Music Products B.V.