Floris (1969)
Geïnspireerd door avonturenseries als Ivanhoe uit Engeland, Thierry de slingeraar uit Frankrijk en Johan en de Alverman uit België wilde Carel Enkelaar, hoofd televisie van de NOS, zelf een historische jeugdserie produceren. In januari 1968 begonnen de voorbereidingen door Ben Klokman, chef van de jeugdafdeling, en toneelcoördinator Gerrit Lindenberg. Op de vertaalafdeling hadden zij Gerard Soeteman ontdekt, die de opdracht kreeg een serie spannende ridderverhalen te schrijven. Deze werden gesitueerd rond 1500, een tijd waarin Nederland grotendeels werd bestuurd door de Bourgondiërs onder leiding van Filips de Schone.
Gelre, het huidige Gelderland, was nog zelfstandig en verzette zich onder aanvoering van hertog Karel van Gelre tegen de Bourgondiërs. In deze periode keert jonker Floris van Rosemond van een lange reis door Azië terug in Gelre, samen met zijn goede vriend Sindala, een geheimzinnige fakir uit India. Het kasteel van Floris blijkt te zijn bezet door Maarten van Rossum, een berucht krijgsheer. Aangesteld door de hertog van Gelre heeft hij van het kasteel een tolhuis gemaakt. Floris en Sindala worden gevangen gezet, maar weten te ontsnappen en vinden onderdak bij heer Wolter van Oldenstein.
Hiermee sluiten zij zich aan bij de Bourgondiërs en gaan de strijd aan tegen de hertog van Gelre. Zo leren ze ook de Friese vrijheidsstrijder Lange Pier kennen, net als gravin Ada en haar kamermeisje Viola. In de serie worden bedachte personages en situaties gecombineerd met mensen en gebeurtenissen die echt zijn gebeurd. Bij iedere aflevering werd ook een historische toelichting van 5 minuten gemaakt, verteld door Pollo Hamburger die ook in de serie meespeelt. Voor de regie werd de nog onbekende Paul Verhoeven gevraagd. Carol van Herwijnen was als eerste voor de rol van Floris gekozen, maar kon zich niet de hele draaiperiode vrijmaken.
Rutger Hauer, afkomstig van de toneelgezelschap De Noorder Compagnie, bleek als tweede keus de ideale Floris te zijn, die al zijn stunts zelf deed. De opnamen zouden plaatsvinden van juli tot en met oktober 1968. Door het slechte weer liep de productie al snel vertraging op en was men in december nog niet klaar. Uiteindelijk werd de serie vier keer zo duur dan begroot, maar het eindresultaat mocht er zijn. Gemiddeld keken er vijf miljoen mensen - niet alleen kinderen - en was de waardering groot. Behalve in België was Floris ook te zien in Schotland en Oost-Duitsland, als de serie in kleur zou zijn gefilmd hadden waarschijnlijk meer landen de reeks aangekocht.
De West-Duitse zender ARD maakte in 1973 een remake onder de titel Floris von Rosemund met opnieuw Rutger Hauer in de hoofdrol, nu met lang haar. Plannen voor een tweede Nederlandse serie gingen om financiële redenen niet door, maar in 2004 kwam er wel een vervolg in de vorm van de speelfilm 'Floris'. Hierin speelt Michiel Huisman de kleinzoon van Floris.
Aantal afleveringen
12
Uitgezonden door
NOS (5 oktober - 21 december 1969 / 4 juli - 26 september 1971 / 10 juli - 25 september 1977 / 10 juli - 22 juli 1989 / 16 augustus - 31 augustus 2001 / 26 december 2005 - 6 januari 2006)
TV Gelderland (24 december - 26 december 1999)
Scenario
Gerard Soeteman
Muziek
Julius Steffaro
Uitvoering muziek
Promenade Orkest onder leiding van Gijsbert Nieuwland
Stunts
Stuntteam Hammy de Beukelaer
Regie
Paul Verhoeven
Productieleiding
Joop Visch
Producent
Max Appelboom
Rolverdeling
-
Floris van Rosemond - Rutger Hauer
-
Sindala - Jos Bergman
-
Wolter van Oldenstein - Ton Vos
-
Rogier - Jacco van Renesse
-
Sergeant - Tim Beekman
-
Maarten van Rossum - Hans Culeman
-
Gravin Ada van Couwenberg - Diana Dobbelman (als Diana Marlet)
-
Kamenierster Viola - Ida Bons
-
Lange Pier - Hans Boskamp
Gastrollen
-
Karel van Gelre - Jaap Maarleveld
-
Engbert - Wiliando
-
Bombardier - Hammy de Beukelaer
-
Meinert - Eric Herfst
-
Diederik - Pollo Hamburger
-
Wilhelm - Henk Admiraal
-
Zweden - Niek Engelschman
-
Norbert - Huub Hansen
-
Man van Gent - Paul 's Jongers
-
Waard - Tony Verwey (als Tommy Verwey)
-
Serveerster in herberg - Bruni Heinke
-
Boer - Peter Aryans
-
Gwijde van Suijkerbuijk - Ivo Pauwels
-
Ubbe - Nico Deegen
-
Jeroen Bosch - Ton Kuil
-
Simon Heinszoon de marskramer - Cor Witschge
-
Filips de Schone - Dries Smits (als Dries Smit)
-
Wobbe - Eric Schuttelaar
-
Bankier Jelle Jelleszoon - Sacco van der Made
-
Wapensmid Diederick Houthuys - Detlev Pols
-
Poortwachter - Leonard Horn, Pieter Lutz (stem)
-
Molenaar - Frans Kokshoorn
-
Snaveldokters - John Soer, Walter van Canoy
-
Nar - Jack Horn
-
Barend van Hackfort - Ad Hoeymans
-
Reinbout van Craeywyck - Cees Pijpers
-
Soldaten in tolhuis - Carol van Herwijnen, Henk Votel, Coen Pronk
-
Magister Roges - Ton Lensink
-
Kok - Hero Muller
-
Spion - John Smit
-
Soldaat van Gelre - Joop van Tol
-
Gozewijn - Ab van der Linde
-
Overvallen boer - Johan Sirag
-
Overvallen boerin - Mela Soesman
-
Veltman de wonderdoener - Henk van Ulsen
-
Schout - Bert Dijkstra
-
Kreupele man - Henk Admiraal
-
Blinde mannen - Chris ter Velde, Ferenc Schneiders
-
Boer met zieke dochter - Johan te Slaa
-
Boerin met zieke dochter - Bep Westerduin
-
Isabella van Hamond - Carola Gijsbers van Wijk
-
Aernout van Hamond - Sacco van der Made
-
Roland van Schaesburg - Lex Schoorel
-
Govert van Meeswijck - Hans Kemna
-
Priester - Paul van Gorcum
-
Lijfarts hertog van Gelre - Jan Apon
-
Poortwachter kasteel van Gelre - Frans Kokshoorn
Afleveringen
Op 28 december 1969 werd de korte documentaire 'Rond Floris', over het maken van de serie, uitgezonden.
De nooit voltooide 13e aflevering, “Het Gericht”, werd in 2016 alsnog gemonteerd en aangevuld met zwart-wit tekeningen van Gerrit Stapel. Deze aflevering is meerdere keren vertoond op kasteel Doornenburg, voor het eerst op 19 augustus in bijzijn van Rutger Hauer.
- 05-10-1969 › Het gestolen kasteel
- 12-10-1969 › De koperen hond
- 19-10-1969 › De zwarte kogels
- 26-10-1969 › De man van Gent
- 02-11-1969 › De harige duivel
- 09-11-1969 › De vrijbrief
- 16-11-1969 › De drie narren
- 23-11-1969 › De alruin
- 30-11-1969 › Het brandende water
- 07-12-1969 › De wonderdoener
- 14-12-1969 › De Byzantijnse beker I: Het toernooi
- 21-12-1969 › De Byzantijnse beker II: De genezing
De Duitse herverfilming Floris von Rosemund onder regie van Ferry Radax heeft meer afleveringen dan de Nederlandse serie en is in kleur.
- 09-08-1975 › Das gestohlene Schloß
- 16-08-1975 › Die schwarzen Kugeln
- 23-08-1975 › Brennende Wasser
- 30-08-1975 › Der Goldmacher
- 06-09-1975 › Der kupferne Hund
- 13-09-1975 › Der Teufelsmaler
- 20-09-1975 › Die Geschenke des Herzogs
- 27-09-1975 › Die Alraune
- 04-10-1975 › Der byzantinische Becher
- 11-10-1975 › Wallfahrer für die Madonna
- 18-10-1975 › Die drei Narren
- 25-10-1975 › Im Zeichen des Bösen
- 01-11-1975 › Das Gericht
- 08-11-1975 › Die Helden von Rosemund
- 15-11-1975 › Die Hochzeit
- 22-11-1975 › Rum für den langen Pier
- 29-11-1975 › Die Spuren der Künste
- 06-12-1975 › Die Wassergeister
- 13-12-1975 › Das Friedenslied
Setfoto's uit de privécollectie van Garmt Koopmans († 1943-2022)
Kranten- en tijdschriftartikelen uit de privécollectie van Garmt Koopmans († 1943-2022)
In de opdracht van De Telegraaf maakte Gerrit Stapel een dagelijks stripverhaal naar nieuwe verhalen van Gerard Soeteman. De strips stonden van 1972 tot en met 1976 in de krant en zouden ook in Vlaamse kranten en in albums worden gepubliceerd.
Voor het programma MAX TV Wijzer, uitgezonden op 18 januari 2013, keerden de vrouwelijke hoofdrolspelers Diana Dobbelman en Ida Bons terug naar kasteel Hernen waar ze een korte scène uit de serie naspeelden.
Bekijk bijzondere foto's van dit programma via deze link: geheugen.delpher.nl
Met dank aan Garmt Koopmans (1943-2022), destijds camera-assistent voor het beschikbaar stellen van zijn fotocollectie en kranten- en tijdschriftartikelen.
Publicatiedatum: 16 oktober 2004
Laatste aanvulling: 8 september 2024
© NOS
Jaren 80, Jaren 90, Jaren 00, Jaren 70, Jaren 60, 1969, NOS, Cor Witschge, Ton Lensink, Ida Bons, Paul van Gorcum, Hero Muller, Sacco van der Made