Als je begrijpt wat ik bedoel (1983)
De eerste en lange tijd de enige avondvullende tekenfilm van Nederlandse makelij is de verfilming van 'De zwelbast', één van de avonturen van Ollie B. Bommel en Tom Poes die Marten Toonder schreef en tekende in 1957. De titel is ontleent aan een bekende uitspraak van heer Bommel en tevens de eerste verhalenbundel die uitgeverij De Bezige Bij van Marten Toonder uitbracht. Aan de vooravond van een groot feest dat heer Ollie op zijn slot Bommelstein zal geven vindt hij een groen ei, waar een klein groen draakje uit tevoorschijn komt, een zwelbast. Heer Bommel krijgt direct vaderlijke gevoelens en adopteert Zwelgje, zoals hij het diertje noemt, als zijn eigen zoon.
Tom Poes en butler Joost vertrouwen het niet en krijgen al snel gelijk. Tijdens het feest, waarvoor alle belangrijke inwoners van Rommeldam zijn uitgenodigd, wordt Zwelgje boos en groeit uit tot een reusachtige draak. Hij verstoord de feestelijkheden en alsof dat nog niet genoeg is slaan de boeven Bul Super en Hiep Hieper ook hun slag en beroven de gasten. De dagen na het feest worden de problemen voor heer Bommel nog groter als de boeven Zwelgje inzetten om banken te beroven, waar hij vervolgens de schuld van krijgt. Tot zijn ongenoegen, hij is tenslotte een 'heer van stand', moet heer Bommel zelfs vluchten naar de Zwarte Bergen om uit handen van de politie te blijven.
Maar gelukkig laat Tom Poes hem niet in de steek en hij doet er alles aan om de onschuld van heer Ollie te bewijzen. Aan deze film is meer dan drie jaar gewerkt en er werden meer dan 120.000 tekeningen gemaakt, waaronder duizenden door Marten Toonder zelf, die toen al op hoge leeftijd was. Hij was nauw betrokken bij de totstandkoming van de film, en heeft zelfs een stemtest gedaan voor Ollie B. Bommel. Men gaf toch de voorkeur aan de fraaie stem van Fred Benavente die uiteraard een meer geoefend acteur was. Voor Tom Poes liet Harrie Geelen zijn zoon Michiel auditie doen, maar men vond een jongensstem toch minder geschikt.
Stemactrice Trudy Libosan heeft de rol uiteindelijk ingesproken. Nog geen jaar na de première was de film al op televisie te zien, vlak voor de jaarwisseling. Het was het begin van een kortdurende traditie om de film in de kerstvakantie op televisie uit te zenden.
Bioscooppremière
3 februari 1983
Uitgezonden door
Veronica (28 december 1983 / 28 december 1985 / 24 december 1986 / 24 december 1988 / 27 december 1989 / 30 december 1991 / 26 december 1992 / 28 december 1993)
TROS (12 april 2004)
RTL 7 (1 januari 2007 / 23 december 2007 / 25 december 2008)
Scenario
Marten Toonder, naar zijn verhaal 'De zwelbast'
Bert Kroon
Bjørn Frank Jensen
Muziek
Herman Schoonderwalt
Gildo del Mistro
Liedjes
Harrie Geelen
Regie
Harrie Geelen
Bjørn Frank Jensen
Bert Kroon
Producent
Rob Houwer
Met de stemmen van
-
Ollie B. Bommel - Fred Benavente
-
Tom Poes - Trudy Libosan
-
Joost - Luc Lutz
-
Doddeltje - Tonny Huurdeman
-
Wammes Waggel - Harrie Geelen
-
Bul Super - André van den Heuvel
-
Hiep Hieper - Gees Linnebank
-
Commissaris Bulle Bas - Joan Remmelts
-
Brigadier Snuf - Sacco van der Made
-
Burgemeester Dickerdack - Lo van Hensbergen
-
Markies de Canteclaer - Ger Smit
-
Redacteur Phant - Will van Selst
-
Journalist Argus - Arnold Gelderman
-
Kruidenier Grootgrut - Paul Haenen
-
Dr. Zieleknijper - Ger Smit
-
Mevrouw Dickerdack - Elly van Stekelenburg
-
Mevrouw Bas - Tonny Huurdeman
-
Verpleegster - Maya Bouma
-
Nieuwslezer - Fred Emmer
Publicatiedatum: 16 oktober 2004
Laatste aanvulling: 6 februari 2024
© Rob Houwer's Filmcompagnie/Indies
TROS, RTL 7, Veronica, Jaren 80, Jaren 00, Trudy Libosan, Ger Smit, Arnold Gelderman, Harrie Geelen, Paul Haenen, Sacco van der Made