Categorie: Kinder- en jeugd bioscoopfilms.

101 Dalmatiërs (1961)

101 Dalmatiërs Met de uitvinding van het kopieerapparaat brak er voor de Walt Disney Studio's een nieuw tijdperk aan. Tot dan toe werden de schetsen van de tekenaars door een aparte afdeling overgetrokken, wat resulteerde in de voor Disney zo typerende tekenstijl met veel rondingen. Maar nu de tekeningen direct op film konden worden gezet ontstond een meer schetsmatige stijl die veel hoekiger was. Walt Disney zelf hield meer van de sprookjesachtige stijl van zijn vorige films, maar had weinig keus omdat 'Doornroosje' in 1959 minder geld had opgebracht dan verwacht. Ook de verhaalkeuze week af: geen sprookje maar de verfilming van een recent boek.

101 Dalmatiërs Het verhaal speelt zich af in het Londen van de jaren '50, waar het echtpaar Roger en Anita Radcliffe woont. Ze hebben elkaar leren kennen dankzij hun dalmatiërs Pongo en Perdita die ook op elkaar verliefd werden. Wanneer het hondenpaar 15 puppies krijgt staat ineens Cruella De Vil op de stoep, een oude klasgenote van Anita en dol op bont. Zij wil alle jonge hondjes opkopen. Als Roger en Anita resoluut weigeren huurt ze de stuntelige Horace en Jasper in om de hondjes te ontvoeren. Pongo en Perdita zijn ontroostbaar als hun puppies zijn verdwenen maar laten het er niet bij zitten.

Via de Avondblaf worden alle honden in de wijde omtrek al blaffend gealarmeerd, waaronder diverse personages die al eerder te zien waren in 'Lady en de Vagebond'. Pongo en Perdita komen er achter dat de puppies gevangen gehouden worden op een boerderij, samen met tientallen andere dalmatiërhondjes. Cruella wil van hen zes bontjassen maken. Dankzij de hulp van de andere boerderijdieren weten alle dalmatiërs te ontsnappen. Ze rollen door het roet waardoor hun vacht zwart wordt en zijn zo Cruella en haar handlangers te slim af. Eenmaal terug in Londen telt Roger dat er nu 99 puppies zijn, met Pongo en Perdita erbij 101 dalmatiërs.

101 Dalmatiërs Ondanks de twijfel van Walt Disney werd de film zeer goed bezocht, het werd zelfs de meest winstgevende film van 1961 in Amerika en is sindsdien meerdere keren opnieuw in roulatie gebracht. In 1996 kwam er een herverfilming met echte acteurs, onder meer Glenn Close als Cruella De Vil. Ook deze film was een groot succes en zou leiden tot het vervolg '102 Dalmatians', het tekenfilmvervolg "Het avontuur van Vlek in Londen" en de televisieserie 101 Dalmatiërs. Toen de film met Pasen 1963 in de Nederlandse bioscopen in première ging was de titel gewijzigd in "De nacht van de kouwe neuzen" maar zonder een Nederlandse nasynchronisatie.

Tien jaar later verscheen er wel een Nederlands gesproken LP. Het zou nog tot 1982 duren voordat de film in het Nederlands te zien was. Hoewel deze versie nog maar 13 jaar oud was werd in 1995 bij heruitbreng in de bioscoop toch voor een nieuwe vertaling gekozen. Paul van Gorcum was de enige acteur die, als Jasper, dezelfde rol nogmaals insprak en hij is ook te horen in de televisieserie.

Informatie

Bioscooppremière
25 januari 1961 (USA)
13 april 1963 (Nederland, Engelse versie)
16 december 1982 (Nederland, eerste Nederlandse versie)
13 april 1995 (Nederland, tweede Nederlandse versie)

Originele/alternatieve titel
One hundred and one dalmations
Walt Disney's 101 dalmations
De nacht van de kouwe neuzen
Disney Classic no. 17

Creatie
Dodie Smith (boek "The one hundred and one dalmations")

Scenario
Bill Peet

Artistieke leiding
Ken Anderson

Ontwerp personages
Marc Davis
Ollie Johnston
Milt Kahl
Eric Larson
John Lounsbery
Frank Thomas
Bill Peet
Tom Oreb

Ontwerp decors
Ralph Hulett
Al Dempster
Bill Layne
Anthony Rizzo

Muziek
George Bruns

Liedjes
Mel Leven

Regie
Wolfgang Reitherman
Clyde Geronimi
Hamilton Luske

Producent
Walt Disney

Nederlandse vertaling en productie (LP 1973)
Martine Bijl

Nederlandse dialogen, liedjes en regie (film 1982)
Harrie Geelen